Mirasçılıktan Çıkarılma (Iskat)

MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA

Iskat yani mirasçılıktan çıkartma MK m.510-513. maddeleri uyarınca düzenleme bulmaktadır.

Mirasçılıktan çıkarma, miras bırakanın yapacağı bir vasiyetname ile saklı paylı mirasçısını mirasından mahrum etmesidir. Medeni Kanunda sınırlı olarak sayılan saklı paylı mirasçılar şunlardır: Miras bırakanın altsoyu (Çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları), Miras bırakanın anne-babası, Miras bırakanın eşi.)Mirasçılıktan çıkarmanın yalnızca (eş, evlat vb) saklı paylı mirasçılar için bir önemi vardır. Saklı payı bulunmayan bir mirasçının mirastan men edilmesine gerek yoktur. Çünkü miras bırakan saklı payı olmayan mirasçıların miras payı hakkında dilediği gibi tasarruf edebilir, miras payını başkasına bağışlayabilir ya da başka bir kişiyi mirasçısı olarak gösterebilir.

Mirasbırakanın saklı payları ölüme bağlı tasarrufuna konu etmesi kural olarak mümkün değildir. Mirasçılıktan çıkarma ise mirasbırakana belirli şartlar altında saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarma imkânı sağlayan maddi anlamda ölüme bağlı bir tasarruftur. Mirasbırakan böylece mirasçıyı saklı pay korumasından mahrum bırakmış olur.

Mirasçılıktan çıkarma cezai veya koruyucu nitelikte olabilir. Cezai çıkarma, saklı paylı mirasçının mirasbırakan veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlemesi veya mirasbırakan veya aile üyelerine karşı olan aile hukukundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranması halinde söz konusu olur. Bu tür çıkarmada mirasbırakan mirasçıyı saklı payından mahrum bırakarak bir nevi cezalandırır.

Koruyucu çıkarma ise mirasbırakanın altsoyunun borç ödemeden aciz halinde olması nedeniyle çıkarılan mirasçının saklı payının yarısının mirasçının doğmuş veya doğacak çocuklarına geçmesini temin eder. 

Her iki çıkarma türünde de mirasçılıktan çıkarma tasarrufunun ölüme bağlı tasarruf ile yapılması gerekir. Ölüme bağlı tasarrufların iptaline ilişkin hükümler mirasçılıktan çıkarmaya da uygulanabilir.

Kanun koyucu ayrıca mirasçılıktan cezai çıkarmaya ilişkin bir iptal sebebini de hüküm altına almıştır. Buna göre mirasbırakan çıkarma sebebinde açıkça yanılmış ise mirasçının iptal davası açarak miras payının tamamını talep etmesi mümkündür. Keza mirasçılıktan koruyucu çıkarmada da mirasın açıldığı sırada aciz vesikası hükümsüz hale gelmişse veya aciz vesikasında tespit edilen borç çıkarılan mirasçının miras payının yarısını aşmıyorsa mirasçı iptal davası açarak ölüme bağlı tasarrufu hükümsüz hale getirebilir.

Ölüme bağlı tasarrufta mirasçılıktan çıkarma sebebi gösterilmez veya gösterilen sebebin gerçekleştiği ispatlanamazsa mirasçılıktan çıkarılan kişi tenkis davası açarak saklı payını elde edebilmektedir.