Aile Konutu Şerhi Nedir, Nasıl Konulur?

Evlilik devam ettiği sürece eşlerin yaşadığı meskene aile konutu adı verilir. Aile konutu şerhi ise eşlerden birinin diğerinin izni olmadan konut üzerinde satma ya da kiralama gibi bir işlem yapmasını engelleyen bir düzenlemedir. Tapuya şerh düşülerek gerçekleştirilen aile konutu şerhi eşlerin konut üzerindeki tasarruf hakkını kısıtlayarak hakları korumayı amaçlayan kanuni bir uygulamadır.

Nasıl Aile Konutu Şerhi Konulur?

Şerh ve aile konutu şartları, Türk Medeni Kanunu’nun 194. Maddesinde  belirtilmiştir. Kanuna göre konut için satma veya kiralama gibi bir işlem yapılacaksa her iki eşin de rızasının olması gerekli. Eğer eşlerden birinin yapılan işlem için rızası yoksa tapuya şerh koydurarak konutun satışını veya kiralanmasını engelleyebilir. Aile konutu çerçevesinde değerlendirilen tapuya şerh koydurma işlemi ise aile konutu şerhi olarak adlandırılır.

Gerekli şartlar karşılandığı takdirde konutta satış, kiralama ve benzer işlemlerin gerçekleşmesine onay vermeyen eş, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne şerh koydurma başvurusu yapabilir. Tabii ki başvuru için Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne bazı belgelerin sunulması gereklidir. Tapuya şerh koymak için istenen belgeleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Aile konutu ile ilgili şerh talebini içeren dilekçe 
• Konutun aile konutu olduğunu gösteren muhtarlıktan alınmış belge 
• Evlilik cüzdanı veya tarafların evli olduğunu gösterir nüfus kayıt örneği 
• Şerh başvurusu yapan kişinin fotoğraflı nüfus cüzdanı ve fotokopisi 
• Vesikalık fotoğraf 
• İşlem vekil ile yapılıyorsa vekâletname 

Bu belgelere ek olarak bazen tapu müdürlüğü, söz konusu konutun tapu bilgileri ile aynı olup olmadığını teyit etmek isteyebilir. Böyle bir talep olursa Tapu ve Kadastro Müdürlüğü tarafından konuta ait tapu kayıt belgesi de şerh belgeleri arasında sunulmalıdır.  

Aile konutu hakkında bir çekişme yaşanmadığı müddetçe Tapu ve Kadastro Müdürlüğü başvurusundan sonra tapuya şerh konulur. Ancak eşler arasında çekişme olduğu durumda konu mahkemeye taşınır. Konut üzerinde işlem yapmak isteyen eş, taşınmazın aile konutu niteliği taşımadığına yönelik itirazda bulunabilir. Fakat söz konusu taşınmaz, aile konutu ise böyle bir durumda mahkeme tarafından belgeler incelenerek aile konutu şerhi konulur.  

Tapuya Şerh Konulan Ev Satılırsa Ne Olur? 

Şerh koydurmak, engellemek için bir adım olsa da tapuya şerh konulmasına rağmen mülk sahibi olan eş, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapabilir veya evin satışını gerçekleştirebilir. 

Tapuya şerh koydurmanın önemi ise işte bu noktada devreye girer. Çünkü şerh konulduğunda konu üçüncü kişileri de kapsar. Yani satın alan kişinin, taşınmazın aile konutu olduğunu bildiği kabul edilir ve iyi niyeti ortadan kalkar. Böylelikle aile konutu şerhi başvurusu yapan eş, dava açarak rızası olmadan yapılan bu satışı iptal edebilir. 

Kiralanan Ev İçin Aile Konutu Şerhi Konulabilir mi?

Aile konutu şerhinin genel olarak ev sahipleri için geçerli olduğu düşünülse de aslında şerh talebinde bulunmak, sadece ev sahiplerini kapsayan bir mevzu değildir. Aile konutu olarak kiralanan evlerde de kira sözleşmesinin feshi için de kiracı olan iki eşin de onayı gereklidir. Aile konutu olarak kiralanan mülklerde eşinin onayı olmadığı takdirde kiracı, kira sözleşmesini feshedemez. Böyle bir durumda rızası olmayan eş, aile konutu şerhi yoluna başvurarak kira sözleşmesi tarafı sıfatını kazanabilir. 

Aile Konutu Şerhi Nasıl Feshedilir?

Aile konutu şerhinin iptali için mahkemeye başvurulması gerekir. Aile konutu şerhinin feshedilebildiği durumlar ise şunlardır;

• Boşanma durumunda hakim tarafından şerhin iptaline karar verilir. Aile konutu şerhinin şartları yerine yasal mal rejimi uygulanır.
• Evliliğin iptali durumunda gayrimenkulün maliki eşin talebiyle,
• Eşlerden birisinin ölümü durumunda,
• Gayrimenkulün sahibi olmayan eş şerh koydurmuşsa, yine malik olmayan eşin talebi ile,
• Malik olan eşin başvurusuyla şerh düşülmüşse, malik olmayan eşin kabulü ya da talebiyle aile konutu şerhi kaldırılabilir.